ظهور پیشرفت نانوتکنولوژی
لوازم آرایشی:
مواد نانو قابل شناسایی مورد استفاده در لوازم آرایشی
نانو امولسیون ها
نانوذرات لیپید جامد (SLN)
نانو کریستال ها
نانو نقره و نانو طلا
دندریمرها
مکعب ها
باکی بال
نانو مواد برای تحریک جوانسازی پوست در فرمولاسیون محصولات ضد پیری
ن
گرانی های ایمنی و بهداشتی آرایشی و بهداشتی
همانطور که نانوتکنولوژی کاربردهای جدیدی پیدا می کند، فرمولاسیون و استفاده از ساختارهای نانوذراتی در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی روز به روز در حال افزایش است. مواد با اندازه نانو مانند مکعب ها، نانو ذرات، لیپوزوم ها، دندریمرها، نانو امولسیون ها در حال حاضر در حال تبدیل شدن به مواد تشکیل دهنده معمول در لوازم آرایشی هستند. این لوازم آرایشی مبتنی بر نانوذرات یا مواد آرایشی نانو، مرزهای کاربرد لوازم آرایشی را در مدیریت شرایط پوستی چروکیده، کم آب و غیرکشسان مرتبط با پیری و تیرگیپراکنده گسترش داده اند. سؤالات معتبری در مورد لوازم آرایشی که حاوی نانوذرات هستند وجود دارد که نیاز به پاسخ دارند. این موارد عبارتند از: حقایق واقعی در مقابل انتظارات بی اساس در مورد استفاده از نانو مواد در لوازم آرایشی چیست؟ ویژگی های عجیب سازه های در ابعاد نانو چیست؟ آیا خطرات سلامتی بالقوه یا واقعی مرتبط با محصولات آرایشی و بهداشتی ترکیب شده با نانوذرات وجود دارد؟ این بررسی تلاش میکند به این سؤالات پاسخ دهد.
چهره تحقیقات در علوم را به طور کلی و در علوم زیستی به طور خاص تغییر داده است. دورانی که اطلاعات در انبوهی از کتاب ها ذخیره می شد و بخش بزرگی از فضای موجود برای سکونت انسان را اشغال می کرد، گذشته است. امروزه، تراشههای ذخیرهسازی اطلاعات به کوچکی تمبرهای پستی، ظرفیتهایی به بزرگی کشتی تایتانیک و قابلیتهایی به اندازه واحد پردازش یک کامپیوتر پرسرعت دارند. با تشکر از کاربرد فناوری نانو! به عنوان مثال، در علوم پزشکی و دارویی، نانوتکنولوژی انقلابی در تشخیص، تنظیم دقیق دارودرمانی و تحویل دارو و حتی بهبود تولید وسایل و لوازم جانبی پزشکی ایجاد کرده است. نانوتکنولوژی آمده است تا بماند! در تلاش برای ارضای تمایل روزافزون مصرف کنندگان برای زیبا به نظر رسیدن و جوان ماندن، حوزه لوازم آرایشی (از طریق تولید کنندگان آن و محققان) فناوری نانو را به دلیل پتانسیل های آن جذب کرده است و مرزهای خود را به سرعت و در عین حال پیوسته گسترش می دهد. دندریمرها، مکعبها، نانوامولسیونها، نمونههای خوبی از ذرات نانوفرم هستند که در لوازم آرایشی به عنوان کاربرد نانوفناوری در علم فرمولاسیون و ساخت لوازم آرایشی استفاده میشوند. سایر اشکال نانو سایز در کرم های ضد آفتاب، محصولات ضد پیری، و محصولات فرکننده استفاده می شود.
استفاده و کاربرد نانومواد به دلیل عملکرد بسیار زیاد آنها رو به افزایش است. خواص منحصر به فرد و هزینه پایین تولید به استفاده از نانومواد در لوازم آرایشی کمک کرده است. بدون شک، لوازم آرایشی احتمالاً از پرمصرف ترین محصولات در جهان هستند. جذابیت آنها مستقیماً با عملکرد آنها در دستیابی به میل ذاتی انسان برای زیبا به نظر رسیدن و جوان ماندن ارتباط دارد. پلاتوس، نمایشنامه نویس رومی، آن را این گونه بیان می کند: «زن بدون رنگ (مواد آرایشی) مانند غذای بدون نمک است. این جمله نقش مهم لوازم آرایش را نشان می دهد! از ایجاد اعتماد به نفس تا تنظیم دقیق زیبایی، لوازم آرایشی و مواد مرتبط قابل استفاده بوده و از زمان های بسیار قدیم مورد استفاده قرار گرفته اند. بر اساس قانون غذا و دارو (FDA) ایالات متحده آمریکا، لوازم آرایشی به هر محصولی گفته میشود که روی بدن انسان یا قسمتی از آن مالش داده شود، ریخته شود، پاشیده شود یا روی آن اسپری شود، بجز صابون که برای پاکسازی، زیباسازی، افزایش جذابیت یا تغییر ظاهر در نظر گرفته شده است. لوازم آرایشی طیف گسترده ای از محصولات مراقبت شخصی را پوشش می دهد. لوازم آرایشی را بر اساس قسمت های بدن که استفاده می شوند می توان بصورت زیر تقسیم بندی کرد.
۱) لوازم آرایشی مراقبت از پوست (مثلاً عوامل مرطوب کننده، عوامل پاک کننده)
۲) محصولات مراقبت از مو به عنوان مثال رنگ مو، عوامل حالت دهنده، شامپوها
۳) محصولات مراقبت از صورت مانند رژ لب، ریمل، پودرها، فونداسیون صورت
۴) محصولات مراقبت از ناخن مانند پاک کننده رنگ، پاک کننده ناخن
۵) محصولات خوشبو کننده مانند ادکلن، دئودورانت ها، افترشیو، عطر
۶) آماده سازی های غربالگری نور اشعه ماوراء بنفش مانند ضد آفتاب.
طبق گزارشها، از زمانهای قدیم از روغن، کرم و پماد برای دستیابی به بهداشت و محافظت پوست از آفتاب داغ و بادهای خشک استفاده میکردند. نقاشیهای مقبرهها، نقاشیهای دیواری و موزاییکها همگی نشان میدهند که استفاده از لوازم آرایشی در میان مردم در سوپوتامیا و مصر باستان رواج داشته است. یافتههای باستانشناسی در کاخها، گورستانها و سکونتگاههای یونان باستان، موارد متعددی را در رابطه با زیباسازی زنان آشکار کرده است. برخی از این اقلام عبارتند از آینه، شانه، سنجاق قلابدار، کرم ها و رنگدانه ها، تیغ و گلدانهای مینیاتوری برای عطر. با این حال، متأسفانه، آشکار است که انسان ها در طول تاریخ، سلامت و ایمنی خود را در تلاش برای زیبایی با بسیاری از لوازم آرایشی سمی خانگی قربانی کرده اند. این امر در برخی فرهنگ ها دیده شده است، به عنوان مثال به ویژه در دهه ۱۸۰۰، زنان از مواد سمی مانند سرب استفاده می کردند. بسیاری از چنین مصرف کنندگان لوازم آرایشی برای سلامتی هزینه گزافی پرداخته اند. خوشبختانه، روزهای ناآگاهی در استفاده از مخلوطهای ناایمن، مضر و حتی سمی برای زیباتر کردن ظاهر به پایان رسیده است، اما میل به زیبا به نظر رسیدن و جوان ماندن وجود دارد و جای خود را به استفاده از علم و فناوری قابل تأیید برای دستیابی به این هدف میدهد. یکی از فناوری های پیشرفتهای که در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی به کار می رود، فناوری نانو است.
چندین نظرسنجی نشان داده است که تولید کنندگان عمده لوازم آرایشی در حال حاضر از مواد با اندازه نانو در محصولات مختلف خود استفاده می کنند. با امکانات بسیار قابل دستیابی با فناوری نانو، به کار بردن این علم در لوازم آرایشی به معنای ساخت محصولات آرایشی با ظرافت، جذابیت و ماندگاری به رایحه عطرها، بهبود محافظت ارائه شده در محصولات ضد آفتاب، درخشندگی بینظیری به موها در رنگهای مو میبخشد و کرمهای ضد پیری تولید میکند که با ارائه آبرسانی طولانیمدت به پوست و تقویت خاصیت ارتجاعی پوست، سعی در مقاومت در برابر پیشرفت پیری دارد. موج به کارگیری اصول نانوتکنولوژی در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی شدید است. طبق گزارشات، استی لادر (یک تولیدکننده بزرگ لوازم آرایشی) در سال ۲۰۰۶ با طیف وسیعی از محصولات حاوی «نانوذرات» وارد «بازار لوازم آرایشی نانو» شد. در حالی که L’Oreal، بزرگترین شرکت آرایشی و بهداشتی جهان با دفتر مرکزی در پاریس فرانسه، حدود ۹۲۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۱ به تحقیقات آرایشی و پوستی اختصاص داد، و به ثبت اختراع در چندین محصول آرایشی با نانو مواد دست یافته است. اما چه چیزی می تواند انگیزه چنین توجه و سرمایه گذاری در استفاده از مواد با اندازه نانو در لوازم آرایشی را برانگیزد؟ خواص منحصر به فرد و کاهش هزینه تولید می تواند دلایل احتمالی باشد. خواص نانومواد یکی از دلایل احتمالی بسیاری از محققین و تولیدکنندگان برای استفاده از آنها می باشد از جمله انتقال بهتر مواد آرایشی به پوست می تواند یکی از دلایل باشد. به عنوان مثال، اندازه کوچک وزیکول های لیپیدی که در نانوامولسیونها دیده میشود ممکن است مواد آرایشی را به راحتی در پوست جذب کند. با این وجود، می توان گفت که مواد با اندازه نانو دارای ویژگی های عجیبی هستند که آنها را از همتایان با اندازه ذرات بزرگ خود متمایز می کند. بنابراین، ذرات نانومقیاس از نظر رنگ، یکپارچگی ساختاری، شفافیت، فعالیت نوری، انحلال پذیری و واکنش پذیری شیمیایی، خواص تغییر یافته ای نسبت به همتایان اصلی یا بزرگتر خود دارند. به عنوان مثال، مواد در مقیاس نانو دارای اندازه منحصر به فردی هستند که حلالیت بهتر، تطبیق اندازه مواد آرایشی با ساختارهای بیولوژیکی سلولهای پوست و در نتیجه سهولت برهمکنش را ممکن میسازد و در نتیجه به طور انتخابی بر فرآیندهای سلولی در مقیاس طبیعی موجود تأثیر میگذارد. این خواص نانوذرات در لوازم آرایشی محافظت بهتر در برابر اشعه ماوراء بنفش، اثرات طولانی مدت، کیفیت پایانی بهتر و نفوذ بهتر از طریق پوست را فراهم می کند. یکی دیگر از ویژگیهای ارزشمند مرتبط با نانومواد این است که نسبت سطح به جرم یا حجم بیشتری نسبت به ذرات با اندازه بزرگتر دارند. سطح بهبود یافته باعث افزایش پراکندگی (سرعت رسوب به صفر کاهش یافته) و سرعت انحلال دارو یا مواد آرایشی مساحت سطح بزرگتر مواد نانومقیاس همچنین به معنی بی نظمی سطح بیشتر است که به دلیل تعداد نقاط تماس بیشتر که از جاذبه واندروالس حمایت میکنند، چسبندگی خوب را افزایش می دهد. چسبندگی خوب به پوست باعث ایجاد اثر آرایشی بهتر می شود. تأثیر مساحت سطح بر واکنش پذیری ذرات مهم تر است. این خواص شیمیایی منحصر به فرد ممکن است منجر به زیست فعالی منحصر به فرد شود و ممکن است به پیش بینی پاسخ بیولوژیکی ممکن از نانومواد مورد استفاده در لوازم آرایشی کمک کند. مواد با اندازه نانو، حتی آنهایی که چگالی جامد بالایی دارند، هنگامی که در حالت تعلیق قرار می گیرند، سیستم های پراکنده خوبی را تشکیل میدهند که تحت تأثیر حرکت براونی ته نشین نمی شوند. این بدان معناست که مواد تشکیل دهنده در مقیاس نانو در لوازم آرایشی طولانی تر از همتای خود در مقیاس خرد معلق می مانند. این ویژگی به چنین آمادهسازیهای پوستی با اندازهی نانو معیاری از پایداری و ماندگاری طولانیتر میدهد، زیرا زمان بیشتری طول میکشد تا ویژگیهای بیثباتی مانند ترکخوردگی، وارونگی فاز مشاهده شود یا واقعاً رخ دهد. پس از آن تمایل به دستیابی و استفاده از نانومواد موجود در تولید لوازم آرایشی جای تعجب نیست. مساحت سطح بزرگ همچنین مکانهای فعالتری را برای ترویج واکنش شیمیایی فراهم میکند، بنابراین واکنش پذیری مواد با اندازه نانو فعالیت نوری را افزایش میدهد و شفافیت نانومواد زیبایی را به محصولات آرایشی و بهداشتی می بخشد. این امر به ویژه در بسیاری از کرم ها و ضد آفتاب ها مشهود است. اکسید روی و اکسید تیتانیوم اجزای اصلی ضدآفتاب ها هستند. ذرات سایز بزرگتر آنها در صورت استفاده، رنگ سفید آشکاری را روی پوست باقی میگذارند ذرات با اندازه نانو در محصول مشابه، چنین اثری از خود بر جای نمیگذارند و در نتیجه زیباییشناسی بهتری را برای نانومحصول به ارمغان میآورند
نانومواد مورد استفاده در لوازم آرایشی بسیار زیاد هستند و خواص منحصر به فرد آنها متفاوت است و هر کدام برای نوعی از محصولات آرایشی مناسب است. برخی از این موارد همراه با ترکیب، خواص و کاربردهای آنها در زیر مورد بحث قرار گرفته است
این وزیکول های کروی از دو لایه فسفولیپید آبگریز ساخته شده اند که یک محیط آبی را در بر می گیرند. لیپوزوم معمولاً از کلسترول و فسفولیپیدهای طبیعی یا مصنوعی در محیط آبی با نسبت مناسب لیپید به آب در حضور انرژی گرمایی تشکیل می شوند و در پلاسمای سلولی غشاها وجود دارد. این زیست سازگاری، زیست تخریب پذیری، غیرسمی بودن و وزیکول های انعطاف پذیر به راحتی توسط سلول ها مورد استفاده قرار می گیرد. فسفولیپیدها می توانند غیر اشباع یا اشباع و ساختار دولایه غیرقابل نفوذ سفت و سختی را تشکیل دهند، این مواد می توانند مواد آرایشی، اعم از آبدوست یا آبگریز را به دام بیاندازند و محتویات آنها را در نقاط هدف تعیین شده آزاد کنند. از این رو حتی مواد آرایشی کم محلول را می توان به این شکل تحویل داد. لیپوزوم ها برای کپسوله کردن ویتامین هایی که برای تازه کردن اپیدرم پوست تحویل داده شده اند مورد استفاده قرار گرفته است. هنگامی که به صورت لیپوزوم تحویل داده می شود ، ثبات ویتامین هایA، E و کاروتنوئیدها را بهبود می بخشند. جای تعجب نیست که مواد تشکیل دهنده لیپوزوم ها در مرطوب کننده ها برای مراقبت از پوست و شامپوهای مراقبت از مو دیده می شوند. لیپوزوم ها از نظر پایداری فیزیکی و تولید در مقیاس بزرگ محدودیت دارند.
نیوزوم ها وزیکولهایی با اندازه نانو هستند که از سورفکتانتهای غیر یونی و کلسترول در محیط آبی ساخته شده اند. خواص نیوزوم ها مشابه لیپوزوم ها است به جز پایداری و انعطاف پذیری بهتر نیوزوم ها. سورفکتانت ها به صورت دولایه ای خودآرایی می شوند که محلول آبی را درون خود محصور می کند. داروهای هیدروفیل و داروهای لیپوفیل به ترتیب در داخل هسته آبی و دو لایه غشایی نیوزوم ها به دام می افتند.
میسلها در اندازه کمتر از ۱۰۰ نانومتر میتوانند در فرمولبندی داروها یا عوامل آرایشی با حلالیت کم به عنوان محلولهای کلوئیدی استفاده شوند. وقتی سورفکتانت ها در یک محیط آبی خودآرایی می شوند، میسل ها تشکیل می شوند و این زمانی اتفاق می افتد که غلظت میسلی بحرانی سورفکتانت از حد مجاز فراتر رود. میسل ها شبیه لیپوزوم ها هستند اما محفظه مایع آبدوست درونی ندارند. بلکه دارای هسته آبگریز اما سطح آبدوست هستند که به آنها توانایی حل شدن یک ماده آرایشی با حلالیت ضعیف را می دهد.
نانوکپسولها نانوذرات پلیمری هستند که از یک پوسته و یک فضای توخالی تشکیل شدهاند که ممکن است مواد مورد نظر در آن بارگیری شده و در برابر محیط محافظت شود. بعنوان مثال رتینول با استفاده از نانوکپسول های پلیمری به لایه های عمیق تر پوست تحویل داده می شود. Lancome یک محصول با استفاده از فناوری نانوکپسول، ساخته است که ویتامین E خالص از نظر گیاهی را برای غلبه بر شرایط جریان یابی لب و شل شدن پوست که ناشی از خطوط ظریف و چین و چروک است، بصورت ۱۰۰% ارائه میدهد.
امولسیونها سیستمهای متداول پراکنده مایع هستند که معمولاً از دو مایع غیرقابل اختلاط تشکیل شدهاند که یکی در دیگری پراکنده است. نانوامولسیونها به عنوان یکی از پیشرفته ترین نانومواد برای تولید لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده میشوند. کاربرد گسترده آنها به خواص مطلوب آنها نسبت داده می شود. به طور معمول، نانوامولسیون ها از فاز روغن و فاز آب تشکیل می شوند که به صورت قطرات زیر میکرونی در سراسر سطح حلال دیگر پخش می شوند و توسط سورفکتانت ها تثبیت می شود. نانوامولسیون ها به قدری بافت ظریفی دارند که می توان روی آنها اسپری کرد و نسبتاً پایدار هستند. آنها همچنین دارای نفوذ خوب به پوست و قدرت آبرسانی بالا هستند. در تولید کرم های پوستی، مواد به صورت نانوامولسیون کپسوله یا معلق می شوند تا نفوذ در پوست را افزایش دهند. نانو امولسیون ها به طور گسترده به عنوان وسیله ای برای تحویل کنترل شده مواد فعال بیولوژیکی در لوازم آرایشی مانند لوسیون ها، شامپوها، مینای ناخن و نرم کننده های مو استفاده می شود. شرکتهای سازنده این محصولات ادعا میکنند که نانوامولسیونها میتوانند ترکیبات مفید را در غلظتهای بالا به عمق پوست منتقل کنند.
اینها از لیپیدهای جامد در اندازه نانو که در فاز آبی پراکنده شده اند ساخته شده اند. از نظر ترکیب، به عنوان امولسیون توصیف میشوند، جایی که لیپیدهای جامد فاز روغن را تشکیل می دهند. برخی از نویسندگان آنها را به عنوان امولسیون جامد نفت در آب یاد می کنند. نانوذرات لیپیدی جامد به طور معمول بصورت کروی با قطر متوسط ۵۰ تا ۱۰۰۰ نانومتر می باشند. آنها غیر سمی و زیست سازگار هستند SLN می تواند لیپوسفر یا نانوکره باشد. نانوذرات لیپیدی جامد را می توان به عنوان حامل برای مواد آرایشی استفاده کرد. چنین حامل های لیپید باعث افزایش هیدراتاسیون پوست، فراهمی زیستی، ثبات و انسداد کنترل شده می شود.
نانوکریستال ها ذرات مواد فعال خالص هستند که با روشهای کریستالیزاسیون یا آسیاب به مقیاس نانو کاهش یافته اند. اینها مجموع بلورهایی با گستره اندازه ۱۰ تا ۴۰۰ نانومتر هستند که از صدها تا هزاران اتم تشکیل شده اند که در یک خوشه ترکیب میشوند و برای تحویل مواد فعال با حلالیت ضعیف استفاده می شود. شرکت آرایشی و بهداشتیJuvena ، یک فرمول نانوکریستالی از روتین، آنتی اکسیدانی، به نامJuvedical را در سال ۲۰۰۰ تولید کرد. این فرمول از مولکول اصلی روتین، در مقایسه با فرم محلول در آب، روتین گلیکوزید، ۵۰۰ برابر زیست فعال تر است. این مقایسه نانوکریستال روتین و روتین گلیکوزید بر اساس فاکتور محافظتی در برابر نور خورشید است. این امر به ویژه قابل توجه است زیرا سوسپانسیون نانو کریستالی روتین که کمتر محلول است دارای غلظت مواد فعال فرموله شده به صورت نانوکریستال در پوست در مقایسه با گلیکوزید یا پودر آن میباشد.
از کل ذرات نانو اندازه ای که در سراسر جهان در لوازم آرایشی استفاده می شود، ۱۲ درصد توسط نانو نقره اشغال شده است. نانوذرات نقره در بسیاری از محصولات مراقبت شخصی به عنوان نگهدارنده در لوازم آرایشی مانند شامپو، خمیر دندان و در آماده سازی برای آکنه پوست استفاده شده است. این امر با نانوذرات نقره دارای فعالیت ضد باکتریایی بی ارتباط نیست. مشاهده شده است که نانوذرات نقره به عنوان عوامل ضد عفونی بالقوه فعال در برابر ارگانیسم های عفونی متفاوت از جمله اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اپیدیدرمیس، ویبریوکلرا، و غیره عمل می کند. مقالات منتشر شده پیشنهاد کرده اند که فعالیت ضد میکروبی نانوذرات نقره ممکن است به دلیل آزاد شدن یون های نقره باشد. از طرف دیگر نانوذرات طلا به دلیل خواص منحصر به فردشان برای حمل و نقل و تخلیه مواد دارویی و سنتز آسان را می توان در لوازم آرایشی مورد استفاده قرار داد. عملکرد آنها به آسانی، به طور کلی از طریق پیوندهای تیول، امکان ترکیب شدن با مواد آرایشی را برای بهبود کیفیت محصول فراهم می کند. بر اساس گزارشها، نانو ذرات طلا در خمیردندانهایی که پاککنندههای موثر دهان و سایر محصولات مراقبت شخصی را تولید میکنند، وارد شده است
دندریمرها، بر خلاف پلیمرهای خطی، ماکرومولکول های تک پراکنده ای هستند که با روش های پلیمریزاسیون کنترل شده به طور خاص تولید می شوند. این مولکولهای بزرگ بسیار منشعب و ستارهشکل با ابعاد نانومتری توسط سه جزء توصیف میشوند، یک هسته مرکزی، یک ساختار دندریتیک داخلی (شاخهها)، و یک سطح خارجی دارای گروههای سطح عملکردی .هسته داخلی بر اندازه حفره، ظرفیت جذب و ویژگیهای جذب-آزاد شدن دندریمرها تأثیر میگذارد، اما گروههای متصل به سطح بر حلالیت و توانایی کی لیت کردن دندریمرها شامل تحویل دارو، انتقال ژن، کاتالیز، برداشت انرژی، فعالیت عکس، تعیین وزن مولکولی و اندازه، اصلاح رئولوژی، موثر می باشند.
در تحقیقات اخیر، کوبوزوم ها در ضد تعریق ها و در مراقبت از مو از برخی سورفکتانتها تشکیل میشوند که در صورت داشتن نسبت مناسب با آب، خود به خود جمع میشوند و ریزساختاری از کریستالهای مایع با خواص منحصربهفرد ایجاد میکنند. هنگامی که برخی از سورفکتانت ها یا لیپیدهای قطبی هیدراته می شوند، فاز مکعبی تشکیل می شوند که با پراکندگی به ذرات کوچکتر معمولا مکعب ها را تشکیل می دهند. یکی از این سورفکتانت ها مونو گلیسرید گلیسرول مونو اولئین است. فازهای مکعبی دارای ریزساختار منحصر به فرد، سازگار بیولوژیکی هستند و قادر به آزادسازی کنترل شده مواد فعال حل شده مانند داروها و پروتئین ها یا حتی عوامل آرایشی و بهداشتی است. تحقیقات آزمایشگاهی با همکاری شرکت های آرایشی و بهداشتی مانند L’Oreal و Nivea سعی در استفاده از ذرات مکعبی به عنوان روغن در آب دارد. تثبیت کننده های امولسیونی و جاذب های آلاینده در لوازم آرایشی و بهداشتی کوبوزوم ها در حوزه های مختلف در حوزه علوم غذایی، غشاهای بیولوژیکی و فرآیندهای گوارشی کاربرد دارند. کوبوزومها تمایل به دارورسانی دارند زیرا میتوانند داروها یا مواد آرایشی با ویژگیهای قطبی متفاوت را ترکیب، انتقال و محافظت کنند
باکیبالها که از نظر شیمیایی با نام Buckminster Fullerene نامیده میشوند، از اتمهای کربن با شمارههای فرد تشکیل شدهاند که بهصورت حلقهای مرتب شدهاند، به طوری که شبیه ساختار برخی توپهای فوتبال هستند، اما قطر آنها نانومتر است. آنها به عنوان آنتی اکسیدان در حذف رادیکال اکسیژن و خاصیت صاف کنندگی در مرطوب کننده ها مفید هستند، از این رو باعث بازسازی پوست می شود. آبگریزی بالای آنها برای مدتی استفاده از آنها را متوقف کرده بود، اما ترکیب سورفکتانت ها به غلبه بر این محدودیت کمک کرده بود. یکی از محصولات تجاری حاوی باکی بال کرم شب Zelens Fullerene C-۶۰ است که یک ماده آرایشی ضد پیری است که خواص آنتی اکسیدانی قابل توجهی دارد.
شرکت های آرایشی و بهداشتی شروع به استفاده از مواد در اندازه نانو (به عنوان مثال لیپوزوم) به عنوان پاکت یا حامل مواد آرایشی برای بهبود حلالیت مواد و افزودن براقیت کردند. یکی از این مواد آرایشی ویتامین E است. حاملهای لیپیدی نانوساختار و نانوذرات لیپیدی جامد، مواد جدیدتری در اندازه نانو هستند که نسبت به لیپوزومها انتقال و پایداری بهتری دارند. هنگامی که در مرطوب کننده ها استفاده می شوند، فراهمی زیستی بالا و انسداد کنترل شده را منعکس می کنند و در نتیجه هیدراتاسیون پوست را افزایش می دهند. نانوطلا همچنین در یکی از مرطوبکنندههای موجود در بریتانیا استفاده میشود که ظاهراً شفابخش و آنتیاکسیدان است. محصولات ضد پیری مسلماً حوزه اصلی کاربرد نانومواد در محصولات آرایشی و بهداشتی است. پیری پوست با نازک شدن پوست، از دست دادن قابلیت ارتجاعی، کم آبی، چین و چروک و ظاهر شدن لکه ها و از دست دادن عملکرد مانع پوست مشخص می شود. در میان علل دیگر قرار گرفتن در معرض آلاینده های شیمیایی، تابش اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز، سایش و استرس به عنوان کمک به پیری دخیل هستند. برعکس، بازسازی پوست به کیفیت کلاژن (یک پروتئین) در پوست بستگی دارد. برخی از کرم های پوست از پروتئین های کلاژن بدست آمده از سلول های بنیادی و پوشیده شده در نانوذرات لیپوزوم که حاوی مواد آرایشی نیز هستند برای جلوگیری از پیری پوست استفاده می کنند. این امکان تحویل موثر پروتئین ها را فراهم می کند. برخی دیگر از رتینوئید و سم بوتولینوم ساخته شده استفاده می کنند.
ادعا می شود که این محصولات شرایطی را که مشخصه پیری است، معکوس می کنند و به پوست پیر استحکام و کشسانی میبخشند. کرم هیدرازن، ساخته شده از نانو کپسول های تری سرامید، محصولی از Lancôme ادعا می کند که راحتی کامل و نرمی را به پوست باز می گرداند و از پوست محافظت طولانی مدت در برابر استرس روزانه می کند. کرم ضد پیریVinosun®، محصولی از Caudalie در پاریس فرانسه، ترکیبی از فیلترهای UV با اندازه نانو و آنتی اکسیدان ها برای جوانسازی پیری است. محصول مراقبت از لب، رژ لبها و براقکنندههای لب که برای پوشش و زیبایی کاربران استفاده میشوند، اکنون با نانوذرات ترکیب میشوند تا با جلوگیری از هدررفت آب از سطح لب، به فعالیت زیستی نرمکننده و تسکین دهنده لبها دست یابند. به عنوان مثال، نانو ذرات سیلیس در رژلب ها پخش همگن رنگدانه های رنگی در رژ لب ها را بهبود می بخشد و در نتیجه از جریان یابی رنگدانه در خط ظریف لب ها جلوگیری می کند. محصولات رژ لب با نانو ذرات به دلیل اندازه بسیار کوچک ذرات، درخشندگی بالایی به رژ لب می بخشد و جذابیت را بالا می برند.
خواص منحصر به فرد نانوذرات مورد استفاده در لوازم آرایشی و بهداشتی را می توان به عنوان شمشیر دو لبه یاد کرد، از یک طرف مزایای زیباسازی جذابی را ارائه می دهد، اما از سوی دیگر، می تواند تأثیر نامطلوب بالقوه ای بر سیستم بدن داشته باشد این امر نگرانی های ایمنی و بهداشتی را افزایش می دهد، به ویژه به این دلیل که خواص شناخته شده ذرات می تواند به سرعت تغییر کند هنگامی که به اندازه نانو کاهش می یابد.
نویسنده: دکتر زینب رضوانی نیا